vast

VAST//
Hij ligt op zijn rug op zijn bed. Met één hand houdt hij zijn shirt omhoog. De andere hand heeft hij onder zijn hoofd liggen. Hij kijkt bedenkelijk. ‘De vorige keer zat het ook vast zuster…’ Ik bekijk de boel aandachtig. Voorzichtig maar met iets meer kracht trek ik met een draaiende beweging nog een keer. ‘Doe ik u pijn?’ vraag ik bezorgd aan hem ‘Nee zuster,’ antwoord hij ‘ik voel het wel, maar het is niet pijnlijk.’

Potverdikkie, hier kan ik zo de balen van hebben. Meneer ziet altijd zo op tegen deze handeling, het zou een stuk prettiger zijn als het eens een keer soepel zou gaan. Maar wat ik ook probeer, draaiend omhoog, zachtjes trekken, wat harder trekken, er gebeurd niets. Het zit muur en muur vast. Er zit niets anders op dan de handeling af te breken en een arts erbij te gaan bellen. Mijn collega die de handeling aan het oefenen is en vandaag mee wilde kijken vraagt wat ik nu precies voel ‘Voel maar eens voorzichtig’ zeg ik haar. Ook zij voelt de weerstand, het gaat het hem echt niet worden.

Meneer heeft een suprapubisch katheter, dat is een slangetje wat door de buikwand naar de blaas gaat. Via deze slang kan meneer urineren. Normaal gesproken kan zo’n katheter ongeveer 12 weken blijven zitten. Maar dit is een bijzonder geval. De katheters bij meneer zitten binnen no-time vast. Daarom is er bij hem voor gekozen om de katheter eens in de vier weken te vervangen. Onder deze frequentie de katheter vervangen is meestal een soepele handeling bij meneer, maar vandaag dus niet. Mopperend druk ik het nummer van de doktersassistent in, als ze opneemt leg ik haar de situatie uit. ‘En wat kan de dokter doen?’ vraagt de assistent ‘Dat mag hij zelf bepalen, maar ik moet volgens protocol de handeling afbreken en jullie inschakelen’ reageer ik net iets te geïrriteerd.

Meneer besluit te blijven liggen op bed totdat de dokter arriveert. Ik ben niet bang dat de katheter eruit zal vallen, dat ding zit zo vast, maar meneer voelt zich niet comfortabel genoeg om rond te gaan lopen.

Na een half uur is de huisarts er ‘Wat is het probleem?’ ‘De katheterwissel lukt niet, hij zit vast. Ons protocol schrijft voor om de handeling af te breken en om een arts in te schakelen.’ De huisarts wast zijn handen en stroopt zijn mouwen op. Vlak voordat hij de katheter aan wil raken bedenkt hij net op tijd dat het misschien toch verstandig is om handschoenen aan te doen. De huisarts trekt en wrikt. ‘Die zit vast’ mompelt hij tegen niemand in het bijzonder. ‘Jullie doen die wissels veel vaker dan ik, is de ballon wel leeg?’ Ik schiet bijna in de lach ‘ja de ballon is leeg dokter’. Meneer aanschouwt het hele tafereel met een diepe frons op het voorhoofd. De dokter duwt aan de fistel en blijft maar trekken en wrikken aan de slang, hij duwt nog een keer wat harder op de buik om zo wat meer ruimte bij de fistel te creëren. ‘En als zo’n katheter vast zit denken jullie dat de dokter het wel kan?!’ mompelt de arts ‘Euhm nee, niet persé dokter. Maar ik zou niet weten wat ik anders moet doen.’ ‘En als het mij niet lukt?’ de dokter kijkt vragend opzij naar mij en mijn collega. ‘Dan stuurt u meneer naar de uroloog?’ opper ik. De dokter zet nog wat meer kracht, meneer knijpt zijn ogen dicht. Eindelijk komt er beweging in de katheter en een paar seconden later floept het ding uit de fistel. ‘Zo zuster,’ de dokter kijkt mij aan met een blik vol voldoening ‘plaatst u maar een nieuwe… dat kan ik niet. En de volgende keer moet u wat meer lef hebben en wat harder trekken…’

De dokter ruimt zijn spullen op, geeft meneer een hand en verlaat het appartement. Hij laat 3 mensen perplex achter. ‘Fijn zustertjes, dat jullie het protocol wél volgen….’ Fluistert meneer.